Krzyż ze Świąc stał przy drodze w lesie na granicy wsi Świące i Maurzyce. Jego historia sięga sięga połowy XIX wieku i wiąże się z opowieścią, że wystawiony został on na pamiątkę zakończenia panującej wówczas zarazy. Wystawiony został w miejscu starej wsi Świące, która w 1866 r. została przeniesiona kilkanaście metrów dalej na południe, gdyż często dochodziło do podtopień gospodarstw przez rzekę Bzurę. Płynęła ona wówczas blisko zabudowań.

Ostatnie gospodarstwa na teren nowej wsi przeniesione zostały w 1891 r. Jedynie krzyż pozostał na swoim starym miejscu. W ten sposób znalazł się on z dala od obecnego położenia Świąc. Pomimo oddalenia mieszkańcy wsi pamiętali o krzyżu, co roku odnawiając go, dekorując wieńcami i wstążkami. Krzyżem przez wiele lat opiekowali się m.in. państwo Śniadałowie i Gajdowie, właściciele terenu, na którym stoi. W czasie II wojny światowej został przestrzelony i przewrócił się. W latach 50. postawiono go na nowo i osadzono w ziemi wzmacniając konstrukcję. Prace przy zabezpieczeniu krzyża przeprowadzili wówczas, tak jak umieli, młodzi mieszkańcy wsi Stanisław Rybus i Stanisław Górajek. Ten pierwszy dodatkowo wykonał blaszany daszek, aby zabezpieczyć, istniejąca do dziś na krzyżu sylwetkę Chrystusa. Prawdopodobnie kiedyś w miejscu sylwetki znajdowała się blacha, na której namalowany był wizerunek ukrzyżowanego Chrystusa.

W akcje ratowania krzyża w 2017 r. włączyło się wiele osób z kręgu PTTK jak i spoza niego. Drewno na wykonanie krzyża, pochodzące z rozebranego mostu na Bzurze, udało się pozyskać m.in. dzięki przychylności wójta Gminy Łowicz Andrzeja Barylskiego. Leżące na poboczu drogi bale, idealnie nadające się na krzyż wypatrzył, podczas jednej ze swoich przejażdżek rowerowych po okolicy Marian Sianoszek.

Prace nad repliką krzyża trwały 2 miesiące. Równolegle szukano miejsca dla starego krzyża i sposobu na jego konserwację. Pierwotnie planowano umieścić go w skansenie w Maurzycach, gdzie miał zostać wyeksponowany w kościele z Wysokienic, obok krzyża z Sierżnik, ocalonego staraniem PTTK w 2012 r. Ostatecznie zdecydowano jednak, że trafi on do Muzeum Ludowego Rodziny Brzozowskich, które chętnie przyjęło go pod swój dach. Zanim jednak tak się stało PTTK uzyskał stosowne zezwolenie, potwierdzające, że nie jest on wpisany do rejestru zabytków.

8 lipca nowy krzyż został ustawiony obok starego krzyża. Wcześniej wykonano betonowy fundament pod krzyż. Dziesięć dni później, 18 lipca stary krzyż zdemontowano i przewieziono do Muzeum Ludowego Rodziny Brzozowskich w Sromowie, gdzie włączony został do muzealnej ekspozycji. Uroczystość poświęcenia nowego krzyża odbyła się 29 lipca. Wzięli w niej udział osoby zaangażowane w inicjatywę oraz mieszkańcy wsi Świące. Aktu poświęcenia dokonali biskup pomocniczy Wojciech Osial oraz ksiądz Jarosław Swędraka, proboszcz z parafii Zduny.

- Świat się zmienia, krzyż stoi. My odejdziemy, pozostanie po nas krzyż. On przeżyje wszystkich, ale jako świadectwo dla innych. To zostaje dla pokoleń, że byli ludzie, którzy patrzyli na krzyż. Byli ludzie, którzy bronili krzyża, byli ludzie, którzy wierzyli w krzyż. I my to zostawiamy - dla nas, ale i dla następnych pokoleń - mówił biskup Wojciech Osial.

Tekst. Jacek Rybus